Bilim insanlarından oluşan uluslararası bir ekip, kolon kanseri gibi ulaşılması zor yerlerdeki kanser hücrelerinin tespit edilmesine (hatta tedavi edilmesine) yardımcı olabilecek yeni bir teknoloji geliştirdi. Genetik mühendislik ile geliştirilen bakterinin laboratuvar deneylerinde başarılı olduğu ancak teknolojinin insanlar üzerinde kullanıma hazır olamadığı belirtildi.
ERKEN TEŞHİSTE ÖNEMLİ BİR KATKI OLABİLİR
Donanımhaber’de yer alan detaylarda Güney Avustralyalı araştırmacılar, bağırsak kanserini daha hızlı tespit etmek ve mevcut evde yapılan dışkı testlerinin yerini almak için kullanılabilecek bakteriler tasarladılar. Science dergisinde yayınlanan ilk araştırmaya göre, Acinetobacter baylyi adı verilen mühendislik ürünü bakteri, bağırsak gibi bir bölgede arama yapma ve kanser DNA’sını tespit etme yeteneğine sahip.
Güney Avustralya Sağlık ve Tıbbi Araştırma Enstitüsü’ndeki (SAHMRI) araştırmayı yöneten Adelaide Üniversitesi Doçenti Susan Woods, bakterinin bağırsak kanseri taraması için bir kan testi geliştirmede kullanılabileceğini belirtiyor.
Dr. Woods, bakterilerin pankreas kanseri gibi genellikle geç tespit edilen ve tespit edilmesi daha zor olan diğer kanserleri teşhis etmek için de kullanılabileceğini umduğunu söyledi: “Şu anda pankreas kanseri birçok insan için gerçekten kötü ve üzücü sonuçları olan önemli bir kanser çünkü gerçekten geç tespit ediliyoe. Eğer erken teşhis edebilirsek bu oyunun kurallarını değiştirebilir.”
CATCH ya da hedeflenmiş, CRISPR ile ayrıştırılmış yatay gen aktarımı için hücresel deney olarak adlandırılan bir teknik kullanan bilim insanları laboratuvar deneyleri için Acinetobacter baylyi adlı bir bakteri türünü kullandı. Bu bakteri doğal olarak çevresindeki serbest yüzen DNA’yı alarak kendi genomuna entegre etme ve böylece büyümek için yeni protein üretme yeteneğine sahip.
Bilim insanlarının yaptığı şey, A. baylyi bakterisini, insan kanser hücrelerinde bulunan DNA’yı taklit eden uzun DNA dizileri içerecek şekilde tasarlamak oldu. Bu diziler, yakalanan kanser DNA’sına kilitlenen bir fermuarın diğer yarısı gibi bir işlev görüyor. Bilim insanları testleri için kolorektal tümörlerde yaygın olarak bulunan mutasyona uğramış KRAS genine odaklandılar. Eğer mutasyonlu DNA’yı bulan A. baylyi bakterisi bunu genomuna entegre ederse, bağlantılı bir antibiyotik direnç geni de aktive oluyor. Bu sayede kanser hücrelerinin tespiti sağlanıyor.
Bilim insanları laboratuvarda kolorektal kanser hücreleri enjekte edilen farelerde tümör DNA’sını tespit etmeyi başarmış olsalar da, bu teknoloji henüz gerçek teşhis için kullanılmaya hazır değil. Ekip, tekniğin verimliliğini artırmak ve diğer tanı testlerine kıyasla nasıl performans gösterdiğini değerlendirmek de dahil olmak üzere sonraki adımlar üzerinde çalışmaya devam ettiklerini söylüyor. Gelecekte bu teknoloji, belirli DNA dizilerinin varlığına bağlı olarak vücudun belirli bölgelerine tedavi uygulayabilen hedefe yönelik biyolojik tedavi için de kullanılabilir.
