Devlet” ve “İslâmî merkez” ya da “merkez” neresi, “çevre” nereye düşer? (2)

“`html

Türkiye’nin Kültürel Krizi: Asimilasyon ve Eliminasyon Süreci

Türkiye, yaklaşık iki yüzyıldır, asimilasyon yani kendine olan güvenin kaybolması ve ardından yok olma, intihara sürüklenme tehlikesi ile karşı karşıya. Bu süreç, ülkenin tarihini şekillendiren değerleri, kültürel yapısını ve ruhunu tehdit eder hale gelmiştir.

Amerikan Muhafazakâr Aydınların Yansımaları

Şerif Mardin’in Amerikalı sosyal teorisyen Edward Shills’ten ilham alarak geliştirdiği “merkez-çevre” kavramını yeniden ele almak gerekir. Ancak bu sefer, gerçek anlamda ve doğru bir şekilde Türkiye’nin dinamiklerine uyarlayarak konuşmalıyız.

Edward Shills, Robert Nisbet ile birlikte Amerikan sosyal teorisinin önemli isimlerindendir. Onlar, Chicago Üniversitesi çevresinde toplanmış ve sosyal teorinin evriminde önemli bir rol oynamışlardır.

Robert Nisbet’in “Sosyolojik Düşünce Geleneği” adlı eserini Türkçeye çevirmiş olmam, bu teorileri tanıtmak adına bir katkı sunmak istendiğinden kaynaklandı. Shills’in, “Tradition” (Gelenek) adıyla bilinen kitabının da Türkçeye kazandırılması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye’deki İslami kesimlerin aydınları ile Batı’nın bu öncü muhafazakâr düşünürleri arasında bir diyalog başlatılması, ülkemizin düşünsel yapısını zenginleştirebilir.

Ancak günümüzde bu muhafazakâr düşünürlerin de etkisi azalmış durumda; Batı’da liberal görüşlerle beraber postmodernizm, radikal akımları besleyerek düşünce merkezini derinden sarsmıştır.

Postmodernizmin Etkileri ve Entellektüel Boşluk

Cassirer, Batı düşüncesinin yaratıcılığının yitirilmesinin sebeplerinden birinin “entelektüel merkez” fikrinin yokluğu olduğunu belirtiyordu. Erken bir dönemde bu kaybı görmek, onun sembolik formlar üzerine yazdığı eserlerin bir sonucuydu. Modernizm ile gelen sanat anlayışları, aslında merkezi düşüncenin sağlam olmadığını gözler önüne seriyor.

Düşüncenin Kalbi: Türkiye’nin Kültürel İhtiyacı

Burada, Türkiye’nin İslami merkezinin yitirilmesi ve bunun kültürel bir intihar sürecini nasıl doğurduğu üzerinde düşünmemiz gerekiyor. Entelektüel merkez kavramına bakış açımızı gözden geçirmeliyiz.

Edward Shills, toplumun değerlerini, ruhunu ve kültürünü “merkez” olarak tanımlarken, bu temel değerlerin dışındaki oluşumları “çevre” olarak nitelendiriyor. Toplumun ruhu, bu merkezde anlam bulurken, çevre ise marjinal unsurları ifade ediyor.

Şerif Mardin ise Türkiye’deki laik devletin “merkez” olduğunu, İslami çevrelerin ise “çevre” konumunda yer aldığını belirtmiştir. Bu perspektif, Türkiye’deki asimilasyon ve eliminasyon sürecini anlamak açısından önem taşımaktadır.

Kültürel İnkâr Süreci ve İslami Kimlik

Türkiye, Tanzimat dönemi ile birlikte İslami kimliğinden şüphe etmeye başladı. Cumhuriyet ile birlikte ise Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ifade ettiği şekilde “kültürel inkâr” süreci içinde buldu kendini. Radikal Batılılaşma projeleri, toplumun medeniyet köklerini inkar ederken, İslami değerler hızla toplumun her alanından uzaklaştırılıyor.

Günümüzde ise, Nietzsche’nin pasif nihilizm olarak tanımladığı bir durumla karşı karşıyayız; hedonizm, toplumda bir bilinç kaybına yol açıyor ve bu durum, kültürel intiharın eşiğini zorlamaktadır.

Devletin Rolü ve Yeni İdeolojik Yapılar

Bu ülkede yanlış bir söylemle “2500 yıllık devlet tecrübesi var” gibi masallar anlatılıyor. Lakin gerçekte milletin devleti artık yok olma aşamasına geldi; bu durumu fark etmek gerekiyor.

Modernleşme sürecindeki devrimler, aslında toplum üzerinde hiçbir etki yaratan bir yapı kurmuş değil. Ülkenin sosyolojisini değiştiren şebekeler, bu durumu derinleştirirken, milletin devleti yok olmuş durumda.

Şu an, popülist ideolojiler ve yeni milliyetçi akımlar, Türkiye’yi tehlikeli bir çıkmaza sürüklemektedir. İslami merkez, entelektüel, siyasal ve sosyal boyutlarıyla birlikte yitirilmiş durumdadır.

Bu noktada, derin düşünmek ve uzun soluklu okumalar yapmak, Türkiye’nin geleceği için son derece kritik bir hale gelmiştir.

“`

Related Posts

Brent petrol yükselişte: 66,56 dolara tırmandı, sırada ne var? (30 Haziran 2025)

Cuma günü 67,21 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 66,33 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varil fiyatı, bugün saat 09.34 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,35 artışla 66,56 dolar oldu. Aynı saatte Batı Teksas türü (WTI …

Nvidia’da çalışanlar ne yapıyor? Rekor hisse satışı!

ABD merkezli yapay zeka çip devi Nvidia’nın çalışanları, son 12 ay içerisinde 1 milyar doları aşan tutarda hisse satışı gerçekleştirdi. Şirketin hisseleri rekor seviyelere tırmanırken, içeriden yapılan bu satışlar dikkat çekti. HİSSE SATIŞLARININ …

Nvidia çalışanları 1 milyar doların üzerinde hisse sattı

FT’nin raporuna göre Nvidia çalışanları piyasadaki yükselişin ortasında 1 milyar doların üzerinde hisse sattı.

Bakan Bolat: İran’dan doğal gaz bağlantımızda kesinti olmadı

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye Yüzyılı’nda İhracat Zirvesi programı kapsamında önemli açıklamalarda bulundu. Bakan Bolat, Orta Doğu’da İran ile İsrail arasındaki çatışmalar sonrası ateşkese dair gelişmeleri değerlendirdi.

Altında fırtına öncesi sessizlik mi yaşanıyor?

İsrail ile İran arasında başlayan ve ABD’nin de dahil olduğu çatışmalar piyasayı etkiliyor. Geçen hafta saldırılarla yükselişe geçen altında ivme önce aşağı döndü, sonra yeniden yükseldi. Artan jeopolitik risklerin ardından yatırımcıların güvenli …

İsrail ve İran ateşkesi piyasalara olumlu yansıdı: Borsalar yükseldi petrol düştü!

İsrail ile İran arasındaki ateşkes piyasaları rahatlattı ancak anlaşmanın bozulma ihtimali endişeleri artırıyor. Küresel borsalarda yükseliş yaşanırken petrol fiyatlarında düşüş devam ediyor. Risk iştahındaki artış yatırımcıları umutlandırıyor.