TCMB Lideri Kavcıoğlu, canlı yayında soruları yanıtladı: (1)

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu, “Döviz kuru spekülasyonlarıyla oluşan bu çarpık yapıyı liralaşma stratejisiyle sona erdiriyoruz. Güçlü bir yapı kuruyoruz. Münasebetiyle Türkiye’de döviz kuruna bağlı olarak oluşacak spekülatif yapıları inşallah sona erdiriyoruz.” dedi.

TRT Haber’in canlı yayınına konuk olan TCMB Lideri Kavcıoğlu, gündeme ait soruları yanıtladı.

Enflasyondaki düşüşün nasıl sağlanacağına yönelik soru üzerine Kavcıoğlu, enflasyonun Türkiye’nin de dünyanın da en değerli problemlerinin başında geldiğini belirtti.

Kavcıoğlu, bugüne bakıldığında enflasyonu yükselten tüm sebeplerin geride kaldığını düşündüğünü tabir ederek şunları kaydetti:

“Zor bir periyottu, güç bir devri geride bıraktık. Bu süreç içerisinde enflasyon gerilemeye başladı, bu gerileme yalnızca uzun müddettir kullandığımız baz tesirinden değil, aldığımız önlemler, uyguladığımız siyasetlerin tesiriyle de baz tesiri dışında da enflasyondaki gerilemeyi daima birlikte göreceğiz. Bizim bu süreç içerisinde uyguladığımız siyasetlerde Merkez Bankasının, memleketler arası kuruluşların da bu süreçte bilhassa üzerinde durduğu bizim Bütünleşik Siyaset Çerçevemiz bu noktaya ve bu noktadan sonra da dediğimiz oranlara ve sürdürülebilir kalıcı fiyat istikrarını sağlayacağımız noktaya götüren bir siyaset çerçevesi oluşturduk. Liralaşma stratejisi dediğimiz bu Bütünleşik Siyaset Çerçevemiz içerisinde uyguladığımız faiz, makro ihtiyati önlemler, kur siyaseti, likidite ve rezerv siyaseti bilhassa son dönemde… Bunların hepsi bu Bütünleşik Siyaset Çerçevesi içerisinde uyguladığımız siyasetler ve enflasyonun da bundan sonraki devirde gerilemesinde değerli bir ivme sağlayacak.”

Liralaşma stratejisini çok kıymetli bir merkeze oturttuklarını vurgulayan Şahap Kavcıoğlu, “Çünkü Türkiye geçmiş devirde ne vakit ülkenin ilerlemeye dair bir gündemi olduğunda, döviz kuru spekülasyonlarıyla oluşan bu çarpık yapıyı liralaşma stratejisiyle sona erdiriyoruz. Güçlü bir yapı kuruyoruz. Hasebiyle Türkiye’de döviz kuruna bağlı olarak oluşacak spekülatif yapıları inşallah sona erdiriyoruz.” diye konuştu.

Kavcıoğlu, bir sonraki periyotta, bundan sonra uyguladıkları bu siyasetlerle, faizle, makro ihtiyati önlemlerle, arz talep istikrarı ve finansal maliyetlere de sağlayacakları kıymetli indirimler ya da düşüşlerle kalıcı kalkınmayı, büyümeyi ötelemeden sürdürülebilir ve kalıcı fiyat istikrarını sağlamış olacaklarını söyledi.

“(Enflasyon) Yıl sonunu çok daha güzel bir noktada kapatacağız”

Enflasyon sayılarının açıklanmasından bu yana “baz tesiriyle gerileme oldu” yorumlarına ait soru üzerine Kavcıoğlu, “Baz tesirinin çok büyük tesiri var alışılmış. Biliyorsunuz geçen yılki spekülatif kur ataklarından sonra bilhassa kur ataklarından sonra fiyatlarda bir maliyet oluştu. Kasım ayında nispeten lakin aralık ayında 13,5’lere varan, ocak ayında 11,8’e varan ve devamında tekrar mayıs ayına kadar kurun ve şubattan sonra da savaşın tesiriyle oluşan bir yüksek enflasyon. Bu sene doğal tarihî ortalamaya baktığımız vakit fiyat hareketlerinin çok hareketli olduğu devirler de dahil tarihi ortalamadaki enflasyon oranlarımız bu oranların çok çok altında.” cevabını verdi.

Kavcıoğlu, tarihî ortalamanın ay ay değiştiğini, aralık ayında 0,80-1,20 tarihi ortalamanın bulunduğunu anlatarak enflasyon bunun biraz üzerinde de gelse 2023 sonu ve 2024’teki maksatlara ulaşabilecek noktada olunduğunu, bunun baz tesirinin de katkısıyla gerçekleşeceğini lisana getirdi.

“Beklediğimiz tarihî ortalama yahut tarihi ortalamanın biraz üzerinde aralık ayını daha olumlu, daha düzgün bekliyoruz. Yıl sonunu çok daha uygun bir noktada kapatacağız ve ocak sonrası şubatta hem baz tesiri hem de vurguladığımız, biraz evvel bahsettiğim yani enflasyonu yükselten tüm etkenlerin geride kaldığını söylerken bunun bilhassa Türkiye’de tarihi olarak enflasyonun artmasında içeride, dış etkenleri bıraktığımız vakit bilhassa kur artışları çok öne çıkıyor. İkincisi fiyat artışları doğal buna bağlı olarak. Zira kurdaki bir yüzde 10 artış, fiyatlarda yüzde 2 bir artış üzere bu türlü korelasyonlar var.

Dolayısıyla kur artışı piyasada da bu türlü algılandığı için ondan sonra fiyat davranış bozuklukları dediğimiz önden yüklemeli fiyatlar üzere enflasyonun denetimin dışına çıkması kelam konusu ki geçtiğimiz yılda yaşadığımız lakin öncesinde de küreselde enflasyonun da bir sorun haline geldiğini göz arkası edemeyiz. Yani bizim ben misyona başladıktan sonra temmuz, ağustos aylarında, mesela Temmuz Enflasyon Raporu’nda da tabir etmiştim. 10 yıllık fiyat artışlarının çok çok üzerinde aylık fiyat artışları başlamıştı. O vakit ne kur atağı vardı ne bir şey, o globalden. Salgın, birikmiş taleplerin oluşmaya başlaması, arz şokları, tedarik zincirlerindeki dertler, yani milletlerarası meseleler da fiyatlar üzerinde tesirli olmaya başlayınca dünya ile birlikte bizde de ister istemez bozulma oldu.”

“Temmuzdan sonra bilhassa finansman maliyetlerinde çok değerli bir düşüş var”

TCMB Lideri Kavcıoğlu, Bütünleşik Siyaset Çerçevesi’nin dünyada da konuşulduğuna dikkati çekerek “Yani şu an faiz artırımı, faiz indirimi noktasında da bizim bilhassa bu süreci makro ihtiyati önlemlerle bir noktaya getirmiş olmamız, faiz indirimleri ile bir arada kurun stabil bir biçimde bir istikrarda ki bu yaklaşık 1-2 aylık bir süreç değil, haziran-temmuzdan beri bu türlü çok stabil bir formda, hem kur hem faiz oranlarında hem de fiyatlarda bir istikrara oturdu. Bunun altyapısını da oluşturduğumuz için bunun bu halde gideceğini çok rahatlıkla söyleyebilirim.” değerlendirmesini yaptı.

Kur beklentisinde değişiklik olup olmadığına yönelik soru üzerine Kavcıoğlu, “Bizim kurda yıl sonu gayemiz yok. Anketleri kastediyorsunuz. Merkez Bankası olarak bizim bir kur amacımız yok.” karşılığını verdi.

Kavcıoğlu, aldıkları önlemlerin sonuçlarını görmeye başladıklarını anlatarak “Temmuzdan sonra bilhassa finansman maliyetlerinde çok değerli bir düşüş var. Bizim faiz indirimlerinin tesirini görmeye başladık.” tabirlerini kullandı.

Üretim yapan firmaların finansman maliyetlerinde 15 puana yakın bir indirimin kelam konusu olduğunu vurgulayan Kavcıoğlu, şunları kaydetti:

“Bunu yansıtan var, yansıtmayan var fakat artık bunu önemli halde bekliyoruz. Zira kıymetli bir finansman maliyeti düşüşü var. 15 puan, 20 puan, KOBİ’lerde bu 20-25 puana kadar çıkıyor ve kredi meblağında da önemli bir artış var. Münasebetiyle baz tesiri dışında beklentimizin biri bu. İkincisi liralaşma stratejimiz ile birlikte oluşturduğumuz biraz evvel saydığım arz-talep istikrarı fiyat istikrarını kalıcı ve daima sağlayacak makro ihtiyati önlemlerimiz, likidite ve rezerv idaremiz bunların hepsinin, bu süreci kalıcı olarak devam etmesini sağlayacak.”

“(Gıda enflasyonu) Düşüşü bekliyoruz, onun da bu aydan sonra yansıyacağını düşünüyoruz”

Kavcıoğlu, kasım ayı enflasyonunun yüzde 2,88’inin yaklaşık yüzde 1,5’inin besinden geldiğine işaret ederek “Piyasada tartışmaları da biliyorsunuz. Burada baktığımız vakit uyguladığımız siyasetlerin sonucunu görmeye başlıyoruz. Güç dünyada hala zahmetli ve nereye gideceğini kestiremiyoruz lakin Türkiye’de hem sübvansiyonlar hem de Cumhurbaşkanımızın uyguladığı politikalar… Besinde da bunun yansımasını bekliyoruz. Güç bizim denetimimizde olmamasına karşın Türkiye bu ay prestijiyle hem fiyatlarda aşağı gelme noktasında hem de kullanım manasında hiçbir vakit arz meşakkati yaşamadı. Ödeme noktasında da hiçbir ıstırap yaşamadık. Bu da rezervlerimizin gücünü gösteriyor.” dedi.

Gıda üzere kimi kalemlerde gündemde tartışılan hususların olduğunu belirten Kavcıoğlu, “Merkez Bankası Para Siyaseti ve birtakım öteki bu konuştuğumuz ihtiyati önlemler, arz-talep istikrarı, faiz, zira orada da tıpkı faiz maliyeti 15-20 puan kadar geri geldi, 6-7 aydır. Hasebiyle orada da tıpkı düşüşü bekliyoruz. Onun da bu aydan sonra yansıyacağını düşünüyoruz.” diye konuştu.

“Gıdada da bir düşüş trendi mi öngörüyorsunuz?” formundaki soru üzerine Kavcıoğlu, “Tabii. Bu maliyetlerin hepsi orada da yansıyacak. Bizim faiz indirimi siyasetimizi dünyadan eleştiriyorlar ancak şu an ne kadar haklı bir noktaya geldiğimiz görülüyor inşallah ve gitgide de görülecek.” değerlendirmesinde bulundu.

(Sürecek)